milinda-prashna

2017/08/02 – ලංකාදීප

විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමය ඉවත් කළ යුතු බවට සමාජය තුළ සංවාදයක් තිබේ. පළමු විධායක ජනාධිපති ජේ. ආර්. ජයවර්ධන මහතා විශ‍්‍රාම ගැනීමෙන් පසු 1992 වසරේ දී ‘‘Men and Memories’’ යනුවෙන් ග‍්‍රන්ථයක් රචනා කළේය. එය එතුමා විශ‍්‍රාම සුවයෙන් සිටි කාලයේ ලියන ලද එකම කෘතියයි. එහි හයවැනි පරිච්ඡේදය විධායක ජනාධිපති ධුරය වශයෙන් නම්කර ඇත. එහි දක්වා ඇති අන්දමට ඔහු විධායක ජනාධිපති ධුරය ගැන අදහසක් රටට පළමුවෙන් අනාවරණය කරන්නේ 1966 දෙසැම්බර් මාසයේ දීය. එවකට ඩඞ්ලි සේනානායක ආණ්ඩුවේ ඇමැතිවරයෙකු වශයෙන් කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ විද්‍යා ශිෂ්‍ය සංගමයේ දේශනයක දී එය කර ඇත.

එම දේශනයේ දී ‘‘කිසියම් කාලපරිච්ඡේදයක් සඳහා පාර්ලිමේන්තු ක‍්‍රියාවලියෙන් යැපෙන්නේ නැති කෙලින්ම ජනතාව තෝරාගන්නා ස්ථිර කාල සීමාවකට පුළුල් බලතල ඇති විධායකයෙකු අවශ්‍ය වන අතර සංවර්ධනය වන රටක් වශයෙන් අද අප මුහුණ පා ඇති ප‍්‍රශ්න අනුව එය ඉතාමත් අවශ්‍යය. විධායකයෙකු සිටින  සමහර රටවල් ඇති අතර බි‍්‍රතාන්‍ය හා ඇමරිකානු ක‍්‍රම මිශ‍්‍ර කරගෙන සම්පාදනය කර ඇති නව ප‍්‍රංශ ව්‍යවස්ථාව හොඳ උදාහරණයකයැයි’’ දේශනයේ දී සදහන් කරන ලද බව කෘතියෙහි අනාවරණය කර තිබේ. ‘‘ දුර්වල, වැඩි බලයක් නැති පාර්ලිමේන්තුවකට නිවැරදි, එහෙත් ජනප‍්‍රිය නැති තීරණ ගැනීමේදී විධායකය යනු වැදගත් ධුරයයක් යැයි’’ හෙතෙම එහි දී කියා තිබෙන බව ද මෙම පරිච්ඡේදයේ මතක් කර දී ඇත.

ජේ. ආර්. ජයවර්ධන මහතා විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමයෙහි අවශ්‍යතාව නැවතත් මතු කර ඇත්තේ 1972 දී බණ්ඩාරනායක මහත්මියගේ ආණ්ඩුව නව ව්‍යවස්ථාවක් කෙටුම්පත් කරන අවස්ථාවේ දී ය. ව්‍යවස්ථා සම්පාදක කවුන්සලයට විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමයක් ගැන යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කරන ලෙස හෙතෙම එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ කෘත්‍යාධිකාරී මණ්ඩලයට යෝජනා කරන ලද නමුත් පක්ෂ නායක ඩඞ්ලි සේනානායක මහතා එයට අනුකූලතාවක් දක්වා නැත. නමුත් ඇමරිකාව වැනි රටවල් වේගයෙන් ඉදිරියට ආවේ විධායක බලය හෙයින් බව ඩඞ්ලි සේනානායක මහතා පිළිගෙන තිබේ. එයින් අධෛර්යයට පත් නොවූ හෙතෙම පක්ෂයට දැනුම් දී 1971 ජූලි 02 දා ව්‍යවස්ථා සම්පාදක කමිටුව හමුවට ගොස් විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමයක් අවශ්‍ය බවට යෝජනාවක් කර තිබේ. ඔහු සමග එවකට විපක්ෂයේ සිටි ආර්. පේ‍්‍රමදාස මහතා එහිදී එම යෝජනාව අනුමත කර ඇත. එනමුත් එම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයේ දී සැලකිල්ලට නොගත් එම යෝජනාව පැත්තකට කර තිබේ. නිදහස ලැබූ දිනයේ සිට බලයට පත් වූ සියළුම ආණ්ඩු බහුතර බලය අඩු දුර්වල ඒවා වූ අතර වේගයෙන් වැඩ කරන්නට අසමත් වූ හෙයින්  විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමයක අවශ්‍යතාව මතු කරන්නට හේතු වූ බව ජයවර්ධන මහතා මෙම ලිපියෙන් මැනවින් අවධාරණය කර ඇත.

පක්ෂ ක‍්‍රමය හෙයින් අඩු මන්ත‍්‍රී බලයක් ඇති ආණ්ඩු වලින් රට සංවර්ධනය කරන්නට අවශ්‍ය තද තීරණ ගැනීමට නොහැකිය. විධායක බලය සහිත රටවල් ලබා ඇති දියුණුව සලකා විධායකය අවශ්‍ය යැයි තමන් ප‍්‍රතිපත්ති තීරණයක සිටි බව ජේ. ආර්. ජයවර්ධන මහතා මෙම කෘතියෙහි අවධාරණය කර තිබේ.

ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී රටක මහජන නියෝජිතයෙකු මහත් ධෛර්යෙන් යුතුව විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමය රටට ඇති කරන්නට පැමිණි දීර්ඝ ගමන ගැන යම් අදහසක් මෙයින් ලබාගත හැකිය. වැඩි දුරටත් ගවේශනය කරනු කැමැති විද්වතුන්ට ජේ. ආර්. ජයවර්ධන මහතා ගේ ලියැකියැවිලි පිරික්සීම සුදුසුය. විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමයෙන්  වසර හතලිහකට පසු අද රටට මෙම ක‍්‍රමය නොගැලපෙන බවට තද විවාදයක් පවතී. එහෙත් එය අනවශ්‍ය මන්ද යන කාරණය බරපතල ලෙස විග‍්‍රහ කරන්නට අප අසමත්ය. ජේ. ආර්. ජයවර්ධන මහතා ‘‘ දුර්වල, වැඩි බලයක් නැති පාර්ලිමේන්තුවකට නිවැරදි එහෙත් ජනප‍්‍රිය නැති තීරණ ගැනීමේදී විධායකය ප‍්‍රයෝජනවත් විය හැකිය’’ යන කාරණය අද වන විට පැත්තකින් තැබීමට තරම් ශ‍්‍රී ලංකාව සමෘද්ධිමත් තැනකදැයි ප‍්‍රශ්න කළ යුතුව තිබේ.

පාර්ලිමේන්තු ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය කොපමණ උසස් නමුත් රටට අවශ්‍ය කරන මොහොතක වැදගත් තීරණ ගැනීමේ දී එය දක්වන දුර්වල හැසිරීම අදටත් මෙරට සාමාන්‍ය ජනතාව පවා අත් විඳින කටුක තත්ත්වයක් බව දැක්වීම අවශ්‍යය.