තම නිවසෙන් කොටසක් සංචාරකයන්ට කුලියටදීම

ප්‍රතිචාරයක් ලබාදෙන්න

milinda-prashna

ලංකාදීප – 2015/07/29

නුවරඑළියේ වසන්ත සැනකෙළිය නොදන්නා අය සීමිතය. උත්සව කාලයට නුවරඑළියට යන දහස් සංඛ්‍යාත පිරිසට නවාතැන් සොයාගැනීම බලවත් ප‍්‍රශ්නයකි. නගරයේ ජීවත්වන ඇතැම් පවුල් මෙම කාලයේ දී කුඩා කාමරයක ජීවත්වන්නට තීරණය කරන අතර පැමිණෙන පිරිසට නිවසේ කොටසක් කුලියට දී විශාල මුදලක් උපයා ගනිති. එවැනි ව්‍යාපාර ගැන නොදන්නා අය නැත. තමන් ජීවත්වන නිවසෙන් කොටසක් ලෝකයේ නොයෙක් තැනින් පැමිණෙන නොදන්නා සංචාරකයෙකුට කුලියට දීම ව්‍යවසායයක් අද පැන නැගී තිබේ. ප‍්‍රධාන ධාරවේ සංචාරක හෝටල කර්මාන්තයට ද තර්ජනයක් වන ආකාරයට වේගයෙන් ව්‍යාප්තවීම අවධානයට ලක් විය යුතු එකකි.

නුවරඑළියේ නිවැසියන් තමන්ගේ නිවසින් කාමරයක් කුලියට දීම හුදෙකලා සිද්ධියකි. නමුත් සංචාරයක් ස`දහා පිටත්ව යන්නට කලින් නතරවන්නට සුදුසු තැනක් සොයා ගැනීමට අන්තර් ජාලයෙන් තොරතුරු සොයන ක‍්‍රමවේදය ව්‍යාපාරයක් වී තිබේ. එය පෙනෙන්නට නැති සමාගමක් වශයෙන් ලෝකයේ දැවැන්තම පිරිවැටුම සහිත එක බවට පත්වන්නට තවත් වැඩි කාලයක් ගත නොවෙන බවට පර්යේෂකයෝ ගණන් බලති.
බ‍්‍රයන් චෙස්කි 1981 දී උපත ලැබූවෙකි. ඔහු තවත් මිතුරන් දෙදෙනෙකු සමග සැන්ප‍්‍රැන්සිස්කෝ නගරයට පැමිණ කුඩා තැනක් කුලියට ගෙන නතර වන්නේ රුකියා විරහිත තරුණන් හැටියටය. කාමර කුලිය ගෙවීම ප‍්‍රමාදවීම හෙයින් අයිතිකරුවන් ගේ අසතුටට ලක්ව සිටි තරුණ තිදෙනාට නවාතැන අහිමිවීමේ ප‍්‍රශ්නයක් මතුවෙයි. උත්තරය හැටියට එම නගරයේ පවත්වන වෙළ`ද ප‍්‍රදර්ශනයක් අලූත් අවස්ථා නිර්මාණය කරන සංකල්පයක් බිහිකරයි.

නගරයේ නවාතැන් ගන්නට කිසිම තැනක් නැති අවස්ථාවක මෙම තරුණන් කරන්නේ වායු මෙට්ට තුනක් මිලදී ගෙන තමන්ගේ කාමරයේ තබා වෙළ`ද සල්පිල අවට නවාතැන් ඇති බව දැන්වීමකින් ප‍්‍රදර්ශනය කිරීමයි. එය සාර්ථක විය. කිහිපදෙනෙකු කාමරයේ නවාතැන්ගත්තේය. පසුව මෙම මිතුරන් තිදෙනා ්සරඉබඉ යනුවෙන් අන්තර් ජාල සමාගමක් ආරම්භ කරන අතර එය ලෝකය පුරා ව්‍යාප්තවන නවාතැන් සැපයීමේ සේවාවක් බවට පත්වෙයි. අද එම වෙබ් අඩවියෙහි ලෝකයේ නගර තිස් හතර දහසක දස ලක්ෂයක් වූ නවාතැන් පොලවල් ගැන විස්තර ඇතුලත්ය. 2008 දී ආරම්භ කරන ලද එයාර් බී ඇන්ඞ් බී ව්‍යාපාරය අද කෙලින්ම සංචාරකයන් සහ නවාතැන් සම්බන්ධ කරන ආකර්ශණීය එකකි.

තොරතුරු තාක්ෂණය ව්‍යාප්තවන විට ලෝකය පුරා අලූත් අවස්ථා ඇතිවන ආකාරය ගැන හිතන්නට මෙය එක් උදාහරණයකි. එයාර් බී ඇන්ඞ් බී ව්‍යාපාරය ආරම්භ කර අවුරුදු හයක් පමණ ඇත. නවාතැනෙහි කුලී ගෙවා ගත නොහැකිව එයින් එළියට වැටෙන්නට ගිය තරුණන් අලූත් දොරටුවක් විවෘත කර ගෙන තිබේ. නිතිපතා අලූත් නවාතැනි පොල ඇතුළු වෙමින් පවතින මෙම අන්තර්ජාල ව්‍යවසායට ශ‍්‍රී ලංකාවේ ප‍්‍රධාන නගරවල පිහිටි නවාතැන් පොලවල් පවා ඇතුලත්ව තිබීමෙන් එහි ව්‍යාප්තියේ තරම වටහා ගත හැකිය.
සංචාරකයන් එයාර් බී ඇන්ඞ් බී ක‍්‍රමයට කැමැති වන්නේ ඇයි? එය සරල සහ තමන්ට එක`ගවිය හැකි ආකාරයට තෝරා ගැනීමට පහසුකම තිබේ. සංචාරක හෝටලයක මෙන් ආණ්ඩුවල බදු සහ සේවා ගාස්තු නැත. රාත‍්‍රිය නවාතැන්ගෙන උදෑසන ආහාරයෙන් පසු කඩදාසියක අත්සන්කර පිටත්ව යා හැකි අතර ගාස්තු ගෙවන්නේ අන්තර් ජාල සමාගමටය. සමාගම නියම ආකාරයට තමන්ගේ ගාස්තුව අඩු කර දේපොල හිමිකරුට ලැබිය යුතු කොටස ගෙවයි.

තමන්ගේම නිවසේ කොටසක් නවාතැන් වෙනුවෙන් කුලියට දී ආදායමක් උපයා ගැනීම ව්‍යවසායයක් වශයෙන් වර්ධනය වන්නේ ඇයි? එය ඕනෑම කෙනෙකු සතු අතිරේක වත්කමකි. අලූතින් ආයෝජනයක් අවශ්‍ය නැත. බැ`දීම් අඩුය. හො`ද ආදායමක් උපයාගත හැකිය.
තමන් ජීවත්වන තැනින් කොටසක් දී එය ජාත්‍යන්තර ව්‍යාපාරයක කොටසක් වන පසුබිමක් සකස් වී තිබේ. තමන් ගමන්ගන්නා වාහනයේ ඉඩ ඇත්නම් එහි තවත් කෙනෙකුට ඉඩ දී එය ආදායමක් බවට හරවා ගැනීමේ අවස්ථාවක් උදා වී ඇත. එය උබර් ටැක්සි සේවය වශයෙන් ප‍්‍රචලිතය. නිවස කුලියට දෙන, ගමන්ගන්නා වාහනය ආදායම් මාර්ගයක් පත්කරන මෙම සියලූ පැති පෙන්වන්නේ තාක්ෂණයෙන් කළ හැකි දේ වලින් එක්තරා කොටසක් පමණකි. මෙයින් අත්දැකීම් ගෙන අලූත් මාවතක් විවෘත කරගත හැකි නම් තරුණ පෙළ ආණ්ඩුවේ හෝ දේශපාලනඥයන්ගෙන් ආධාර ඉල්ලන්නේ නැති බවට සැකයක් නැත.

අහස පාලනය කරන වරම හිමිවන්නේ කාහටද?

ප්‍රතිචාරයක් ලබාදෙන්න

milinda-prashna

2015/07/22 – ලංකාදීප
මහ පොලව බෙදා වෙන්කර පාලනය කරන ආකාරයටම අහස පාලනය කරන්නට සිදුවන දිනය ඉක්මනින් උදාවනු ඇතැයි බලවත් මතයක් නැගෙමින් තිබේ. මෙවැනි අදහස් මතුවන්නේ ඇයි? ඉදිරි දශක දෙක තුන ඇතුලත අපට පෙනෙන නිල්වන් වලාකුළු බහුල ආකාශය ඉතාමත් කාර්යශීලී තැනක් බවට පත්වනු ඇතැයි තක්සේරු කරන හෙයින්ය.

මහ පොලව මත සිදුවන මගී සහ භාණ්ඩ ප‍්‍රවාහනය අහස වෙත යොමුවෙමින් තිබේ. පෙනෙන ආකාරයට එය බලවත් වෙනසකි. මෙම සූදානම වෙනුවෙන් දැනටත් අහසේ කලාප වෙන්කරන්නට සිදුව ඇත. මේ වන විට මගී ගුවන් යානා ගමන් කරන්නේ මුහුදු මට්ටමේ සිට උස අනුවය. අධිවේගී විශාල ගුවන් යානා ඉහළම උසකින් ගමන් කරන අතර හෙලිකොප්ටර් පහතින් ගමන් කරනු දැකිය හැකිය. අහසේ පෙනෙන්ට නැති ගුවන් ගමන් මාර්ගවල ජ්‍යාමිතික ක‍්‍රම තීරණය කරන්නේ ජාත්‍යන්තර නීති වලට එකගවය. ඉදිරි වසර දහය තුළ එය තවත් සංකීර්ණ වියහැකි අතර නීති රීති අනුව වෙන් කරන අහසේ සීමා මායිම් වානිජ මුහුණුවරක් ගන්නට ද ඉඩ තිබේ.

ස්විට්සරලන්තය පසුගිය මාසයේ සිට අත්හදා බැලීමක් වශයෙන් ලිපි බෙදා හැරීමට ඩ්‍රෝනා යාත‍්‍රා උපයෝගී කරයි. ඉදිරියේ දී එය සාර්ථකවනු ඇතැයි කියන එරට තැපැල් දෙපාර්තමේන්තුව කිලෝවක සිට කිලෝ දහය දක්වා බරක් රු`ගෙන නියමුවෙකු රහිතව අහසේ ගමන් කරන්නේය. ඩ්‍රෝනා යාත‍්‍රා තොරතුරු තාක්ෂණ පාලනය ඇතිව ලිපි බෙදා හැරීම අරඹනු ඇති බව ද එරටින් ලැබෙන තොරතුරු දක්වයි. මිනිසුන් රහිත ඩ්‍රෝනා යානා මුලින් නිශ්පාදනය කරන්නේ යුද අවශ්‍යතාවක් වශයෙනි. දරුණු සටන් පවතින ප‍්‍රදේශ වලට ඩ්‍රෝනා යවා ඔත්තු බලන අතර යම් අවස්ථාවල ප‍්‍රහාර එල්ල කරන්නට ද උපයෝගී කරගත් බව වාර්තා වෙයි. යුද උපක‍්‍රම වශයෙන් බිහිවන මෙවලම් ජන ජීවිතයේ පරිහරණයට එකතු වන්නේ ඉක්මනින්ය.

එහි ප‍්‍රතිඵලයක් වශයෙන් ලොව පුරා රටවල් තමන්ගේ මහා මාර්ග වල පවතින අධික වාහන තදබදයට උත්තරයක් ලෙස භාණ්ඩ බෙදාහැරීම ස`දහා අහසේ ගමන් කරන ඩ්‍රෝනා උපයෝගී කරගනිමින් සිටී. ස්විට්සරලන්තයේ ඩ්‍රෝනා තැපැල් සේවය එහි එක් ප‍්‍රතිඵලයකි.
මිනිසුන් රහිත ඩ්‍රෝනා අහසේ සැරිසරන අතරවාරයේ ගුවන් යානා සහ හෙළිකොප්ටර් වල ගමන් බිමන් වලට සිදුවිය හැකි බලපෑම කුමක්ද? ඒ ගැන පුලූල් අවධානයක් යොමු වෙමින් පවතී. දැන් පවතින ස්වභාවය අනුව නිල ගුවන් සමාගම් පමණක් නොව පුද්ගලික ගුවන් යානා ද අහසට එකතුවෙමින් තිබේ. කුඩා ප‍්‍රමාණයේ තනිව පදවාගෙන යන ගුවන් යානා වේගයෙන් භාවිතාවට එකතුවන අතර තාක්ෂණික දියුණුව සමග මහ මග ධාවනය වන කුඩා සැහැල්ලූ කාර් ඕනෑම අවස්ථාවක අහසට නැග යම් දුරක් ධාවනය කරන්නට හැකි වන පරිදි නිර්මාණය වෙමින් පවතින බව ද අමතක කළ යුතු නැත. ගුවන් ගමන් පාලක මැදිරි වලට මෙම අලූත් ප‍්‍රවනතා අනුව බරපතල තීන්දු ගන්නට සිදුවන බව පැහැදිලිය.

ජාත්‍යන්තර නීති අනුව රටකට අහස ඇති අයිතිය නිල වශයෙන් පංගු කර තිබේ. එය තව තවත් තල වලට බෙදා එක් එක් යානා විශේෂ වලට වෙන් කරන්නට ඉදිරියේ දී සිදුවනු ඇත. එපමණක් නොවේ එම ගගන තලය අත්පත් කරගන්නට මුදල් ගෙවා බලපත‍්‍රයක් ගන්නට සිදුවිය හැකි අතර එම බලපත‍්‍රය වාර්ෂිකව වෙන්දේසි කරන ක‍්‍රමයක් ද බිහිවෙන්නට බැරි නැත.

අද කාලයේ ඉඩමක් මිලදී ගන්නා විට එහි ඔප්පුවේ අහස ගැන ස`දහන් වන්නේ නැත. නමුත් තව දහක කිහිපයක් ගතවන විට පොලවේ සිට අහස උසට ඉඩමකට ඇති අයිතිය අඩි ගණනින් දක්වන්නට ඉඩ තිබේ. එයින් ඔබ්බට ගොඩනැගිලි තැනීම හෝ වෙනත් කුළුණු ඉදිකිරීම තහනම් විය හැක්කේ ඩ්‍රෝනා සහ පුද්ගලික ගුවන් යානා වලට අහස බෙදා වෙන් කර දෙන ව්‍යාපාරයේ කොටසක් වශයෙන්ය. අහස අයිතිය ආණ්ඩුවටද? ආණ්ඩුවේ වෙන්දේසියෙන් පදු්ගලික අංශය මිලදී ගන්නා ගගන කලාප ජන ජීවිතයේ පැවැත්ම වෙනස්කරනු ඇති පමණක් නොව අපට පෙනෙන අහසේ ස්වභාවය ද සහමුලින්ම අනෙක් එකක් බවට පත් කරනු නිසැකය.

වසර 2100 දී යාන්තීී‍්‍රක ජන ජීවිතයකට මග

ප්‍රතිචාරයක් ලබාදෙන්න

milinda-prashna

2015/07/15 – ලංකාදීප

වසර 2100 වන විට ලෝකයේ සැකැස්ම කෙබඳුද? අද ජාත්‍යන්තර පර්යේෂකයන්ගේ බලවත් අවධානයට ලක්ව ඇති ප‍්‍රධාන කාරණයක් වන්නේ එයයි. ඉතාම නවීන තාක්ෂණික උපකරණ ජන ජීවිතය ආක‍්‍රමණය කරනු ඇති අතර යන්ත‍්‍ර සූතු හා එකතු වූ මානව ක‍්‍රියාකාරකම් මගින් මනුෂ්‍යයා ගේ හැසිරීම පාලනය කරන සූක්ෂම තත්ත්වයකට පත්වනු ඇතැයි අනුමාන කෙරේ. පැවැත්ම සම්බන්ධයෙන් නිදහස ඉල්ලා අද නැගෙන බලවත් ජනමතය තවත් අවුරුදු අසූපහක් අවසානයේ දි කෙබ`දු මුහුණුවරකින් පවතිනු ඇත්දැයි හිතා ගැනීම පහසු නැත.

එක්සත් ජාතීන්ගේ ගණන් බැලීම අනුව ලෝකය පුරා මෙගා නගර විසි අටක් බිහිවනු ඇත. මෙගා නගරයක් යනු සියලූ පහසුකම් සහිත විශාල පිරිසක් ජීවත්වන කාර්යබහුල තැනකි. මෙකී මෙගා නගරයක ජනගහනය මිලියන දහය ඉක්මවායාම සාමාන්‍ය තත්ත්වයක් විය හැකිය. එය ශ‍්‍රී ලංකාවේ ජනගහනයෙන් හරි අඩකට සාමාන කිරීම වරදක් නොවේ. නාගරික ජනගහනට බිලියන 10.8 ක් වෙතැයි තක්සේරු කර ඇති අතර මෙම අති විශාල නාගරික ජනගහනයේ පොදු අවශ්‍යතා නිසි ආකාරයට කාර්යක්ෂමව පාලනය කිරීම මිනිස් මොලයකින් කළ නොහැකි කාර්යයක් සේ සැලකීම වරදක් නොවේ.

මෙම මෙගා නගර වල ප‍්‍රවාහනය, භාණ්ඩ හුවමාරුව, කාර්යාල සේවා සහ මූල්‍ය කටයුතු ඇතුළු දහසකුත් එකක් දේ නවීන තාක්ෂණික උපකරණ වලින් මෙහෙයැවෙන්නට ඉඩ තිබේ. ඒවා ඉතාමත් කාර්යශූර නිවැරදි ක‍්‍රමවේද වලට ක‍්‍රියාත්මක වනු ඇත. ලෝක ජනගහනයෙන් සියයට 84 ක් මෙම මෙගා නගරවල පදිංචි වෙනවා පමණක් නොව එය වැලැක්විය නොහැකි කාරණයක් වන්නේ එම නගර සමස්ථ ලෝක සංවර්ධනයෙන් සියයට 89කට දායක වන තත්ත්වයකට ඒ වන විට පත්විය හැකි නිසා බව ද ස`දහන් වන ප‍්‍රධාන කාරණයකි. කාලගුණ විපර්යාස සිදුවන ආකාරය අනුව එයින් වැළැකෙන විද්‍යාත්මක ක‍්‍රම සංවිධානය වනු ඇත. නිව්යෝක් සහ ෂැංහයි වැනි නගර මුහුද ගොඩගැලීම, හරිකේන් කුණාටු හෝ දැන් ඉන්දියාවේ හා පකිස්තානයේ සිදුවන ආකාරයේ දැඩි උණුසුමින් පොදු ජනතාව පීඩාවට පත්වන්නට ඉඩ නැති ආකාරයට ආරක්ෂා වනු ඇති බව ද දැක්වේ.
මෙම සියලූ දේ සොයා බලන්නට මිනිසුන් තරමටම බුද්ධිමත් රොබෝවරු දවසේ පැය විසි හතරම ක‍්‍රියාත්මක වන අතර වසර 2020 වන විට බිලියන 50 ක තාක්ෂණික මෙවලම් මිනිසුන් බලාගන්නට ක‍්‍රියාත්මක විය හැකි අතර වසර 2100 වන විට එය කොපමණවේදැයි තවමත් විමර්ෂණය කර නැත.ජාත්‍යන්තරයේ උපකල්පන අනුව ජනගහනයෙන්, තාක්ෂණයෙන් සහ අකුරටම කෙරෙන රොබෝ පාලනයෙන් ලෝකයේ එක්තරා කොටසක් පාලනය වන අතර තුර සෙසු ප‍්‍රදේශවලට අත්පත්විය හැකි ඉරණම ගැන අවධානය යොමු කිරීම ද අවශ්‍යය. විද්‍යාර්ථීන් සම්භාව්‍ය ලෝකයේ උස් තැන් ගැන ඉහලින් වර්ණනා කරන නමුත් විවේචකයන් පහල තලයේ ජීවිතවල පැවැත්ම ගැන සැක සංකා පළ කරති. දරිද්‍රතාවය අලූත් ආකාරයකට ඉදිරියට එනු ඇතැයි ඔවුන් දැනටමත් කියා තිබේ.

මෙගා නගර සියලූ පැතිවලින් ආරක්ෂා වන අතර තුර සෙසු නොසලකා හරින ප‍්‍රදේශ සම්ප‍්‍රදායික ආහාර, නිවාස, ඇ`දුම් පැළ`දුම්, අධ්‍යාපන සහ සෞඛ්‍ය අංශවලින් දුප්පත් වන අතරවාරයේ තාක්ෂණික සහ නවීන සොයා ගැනීම් වල භාවිතයෙන් ද දුප්පත් බවට පත්වන බව අවධාරණය කරමින් සිටිති. බඩගින්න වෙනුවෙන් ලේකයේ ඕනෑම තැනකින් ආධාර ගලා යා හැකි නමුත් තාක්ෂණික වශයෙන් දුප්පත් වන නගරයක පැවැත්ම ආරක්ෂා කරන්නට ඉදිරිපත් වන අවස්ථා සීමිත විය හැකි යැයි සැලකේ. තාක්ෂණික යටිතල පහසුකම් නැති නගර අති විශාල ප‍්‍රමාණයක් නැවත වතාවක් කිසිවෙකුගේ අවධානයක් නැති තත්ත්වයට පත්විය හැකි අතර එය අද ලෝකයේ පවතින මුහුණුවර වෙනත් ආකාරයකට පරිවර්තනය වී ඇති නැති පරතරය වෙනස් ආකාරයකට පෙන්නුම් කරන යුගයක් වියහැකි යැයි ද ප‍්‍රකාශ වෙයි.

අනාගතය වෙනුවෙන් ලෝකයේ නොයෙක් රටවල් ආයෝජනය කරන ආකාරය දෙස බලන විට මෙගා නගර සහ ඒවයේ පැවැත්ම සම්බන්ධයෙන් දැන් සිටම අවබෝධයක් ඇති කරගැනීම අපහසු නැත. ශ‍්‍රී ලංකාවේ උරුමය කෙබ`දු එකක් විය හැකි දැයි මෙරට නායකයන්ට හිතන්නට අවස්ථාවක් තිබේ. අද සිදුවන ආකාරයටම හැකියාවක් ඇති ජන කොටස 2100 යුගයට ඇතුල්වීම ස`දහා ගම්මානයෙන් පිටත්ව මෙගා නගර වලට ඇතුළු විය හැකි අතර සෙසු පිරිස නඩත්තු කිරීම වෙනුවෙන් ආණ්ඩු වෙහෙස වෙනු ඇත.

යතුරු පැදිය ටැක්සි සේවාවක් කරගැනීම

එක් ප්‍රතිචාරයක්

milinda-prashna
ලංකාදීප – 2015/07/08

දියුණු සංකීර්ණ සමාජය තුළ මගී ප‍්‍රවාහනය ගැන එකිනෙකට වෙනස් අත්හදා බැලීම් සිදුවෙමින් පවතී. ඉතාම වේගයෙන් එනම් සිලින්ඩරයක් තුළ ස්ථාපිත කරන ප‍්‍රවාහන ඒකකයක් භාවිතාකර පැයට කිලෝමීටර් 1,220 ක වේගයෙන් ගමන් කරන මගී ප‍්‍රවාහනයක් ගැන සාකච්ඡා කරන මෙම තාක්ෂණික යුගය තුළ ග‍්‍රාමීය ප‍්‍රවාහන අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් යතුරු පැදිය ටැක්සි සේවයක් වශයෙන් විධිමත්ව භාවිතා කළ හැකි ආකාරය ගැන අවධානය යොමු කරමින් සිටී.

තායිලන්තයේ බැංකොක් නගරයේ එය දැනටමත් සිදුවෙමින් පවතී. නගරය පුරා අධික රථවාහන තදබදයක් පවතින අතර යතුරු පැදි ධාවකයෝ වාහන අතරින් රිංගා යමින් කාර්යක්ෂම මගී ප‍්‍රවාහනයක නිරතව සිටිති. එය කාලය කළමණාකරනය කරන සහ වියදම අඩු පුද්ගලික ප‍්‍රවාහනයක සිරිය ගෙන තිබේ. බැංකොක්් පමණක් නොව, පැරිසිය, කොලොම්බියා සහ කැරිබියන් දුපත් වල ද යතුරු පැදි ටැක්සි සේවාව ව්‍යාප්තව තිබෙන බව අනාවරණය වෙයි.

පොදු ප‍්‍රවාහන පහසුකම් අඩු ග‍්‍රාමීය ප‍්‍රදේශවලට යතුරු පැදි ටැක්සි සේවාව අලූත් අවස්ථාවකි. ටැක්සියක හෝ තී‍්‍රවිලරයක කෙටි ගමනක් වෙනුවෙන් වියදම් කළ නොහැකි ආදායමක් සහිත සාමාන්‍ය ජන කොටස වෙනුවෙන් අලූත් සේවාවක් බවට යතුරු පැදිය ආකර්ශණීය එකකි. දුෂ්කර ප‍්‍රදේශ වල පොදු ප‍්‍රවාහන පහසුකම් සීමිතය. බස් රථයක් එන්නේ පැයකට නැත්නම් දෙකකට වරකි. ටැක්සි සහ ත‍්‍රීවිලර් වෙනුවෙන් ප‍්‍රමාණවත් මගීන් නැති පසුබිමක එවැනි වාහන නිතර මග තොට ගැවසෙන්නේ ද නැත. වාහන අඩු නමුත් ඕනෑම දුශ්කර ප‍්‍රදේශයක යතුරු පැදි භාවිතය බහුලව සිදුවෙයි. යතුරු පැදිය තමන්ගේ පුද්ගලික පරිහරණයට මිල දී ගන්නා නමුත් එය ව්‍යවසායයක් සහ පොදු මගී ප‍්‍රවාහන සේවාවක එක්තරා අවස්ථාවක් බවට පරිවර්තනය කරගත හැකි නම් එය ගැලපෙන යෝජනාවක් වශයෙන් සලකා බැලීම සුදුසුය.

යතුරු පැදි ටැක්සි සේවාවට ඉඩ දෙන විට නවීන භාවිතාව අනුව සැලසුම් සකස් කරන්නට හැකිය. ප‍්‍රධාන මගී ප‍්‍රවාහනය ඇති ප‍්‍රදේශවලට ප‍්‍රවේශවීමට ඉඩ නැති ආකාරයට කලාප වෙන්කරන්නට පහසුකම තිබේ. නූතන තාක්ෂණය භාවිතා කර එය නිරීක්ෂණය කළ හැකිය. බලපත‍්‍රයෙන් එපිටට යා නොහැකි පමණක් නොව කාන්තා සහ පිරිමි පාර්ශව දෙකටම එහි නිරත විය හැකි ආකාරයට සකස් කළහොත් සමාජ ගැටලූ අඩු වෙයි. දරුවන්ට, කාන්තාවන්ට ගමනා ගමනයට යතුරු පැදි ටැක්සිය පහසුවක් වනු ඇත. ඉන්ධන අඩුවෙන් වැය වන හෙයින් ගාස්තු අඩු සහ කාලය හෝ දුර අනුව නියමිත මිලක් නියම කළ හැකිය. වර්තමානයේ ඉන්ධන වෙනුවට විදුලියෙන් ධාවනය වන යතුරු පැදි බහුලව නිෂ්පාදනය කරන හෙයින් ඒවාට පමණක් අවස්ථාව සැපයුවහොත් ග‍්‍රාමීය පරිසරය ආරක්ෂා වන ආකාරයට පසුබිම සකස්වනු ඇත. මාර්ග ආරක්ෂාව ගැන අවධානය යොමු කර වේග සීමා පැනවීමෙන් යතුරු පැදි ටැක්සි සේවය සුරක්ෂිත වෙයි.

උතුරු කොලොම්බියාවේ මොනිටි‍්‍රයා නමැති කුඩා නගරයේ යතුරු පැදි ටැකිස් ව්‍යවසායකයන්ට පුහුණුවක් ද දෙන අතර නව සන්නිවේදන මෙවලම් ඇසුරු කරගනිමින් ඇමතුමක් හෝ කෙටි පනිවුඩයක් දී විනාඩි කිහිපයක් ඇතුලත නිවසටම පැමිණ ගමන කැටුව යන බැවින් එය ජනප‍්‍රිය සේවාවක් බවට පත්ව ඇතැයි ස`දහන් වෙයි. වර්තමාන පරපුර මතක ඇති කාලයේ රික්ෂෝ සේවයක් ක‍්‍රියාත්මක විය. කුඩා බක්කි කරත්තයක් වූ එහි උදාර ආකාරයකට හි`දගෙන සිටි මහත්වරු ඇදගෙන ගියේ තවත් මිනිසෙකි. ශ‍්‍රමය වෙනුවෙන් යම් කුලියක් ලැබූ එම රික්ෂෝ සේවයේ සිට අද දක්වා ටැක්සි සේවය පරිවර්තනය වූ ආාකරය දෙස බලන විට යතුරු පැදිය තවත් යුගයක ආරම්භයක් විය හැකිය. එය වැදගත් වන්නේ නගරයට නොවේ. දුර බැහැර ගම් දනව් වලටය. වාහන නැති හෙයින් මග බලා සිටින සාමාන්‍ය ජනතාවට පමණක් නොව ගොවිපොලේ සිට වෙළ`ද පොළ දක්වා ග‍්‍රාමීය නිෂ්පාදන ප‍්‍රවාහනයට ද මෙය අත්වැලක් සපයනු ඇත. එය රටට පිරිවැය අඩු, කාර්යක්ෂම සහ නියාමනයක් සහිත එකක් බවට පත් කර ගත හැකි සංකල්පයකි.

ජීවිතය වටහා ගන්නට ඉඩ දෙන පෙහොය දින සිතිවිලි

ප්‍රතිචාරයක් ලබාදෙන්න

milinda-prashna

ලංකාදීප – 2015/07/01
පුර පසලොස්වක පොහෝ දිනය නිවාඩු දිනයක් බවට ප‍්‍රකාශ කරන්නේ ඇයි? බෞද්ධ රටක් වශයෙන් හතර පොහෝ දින සහ පුර පොහොය දිනයෙහි ධර්මානුකූලව ගත කිරීමේ වැදගත්කම අවබෝධ කරගෙන සිටින බව නිසැකය. බුදු දහම මෙරටට රැගෙන එන්නේ මිහි`දු මහ රහතන් වහන්සේ ප‍්‍රධාන දුත පිරිසකි. දේවානම් පියතිස්ස රජ තුමන් බුදු දහමෙහි පැහැදී එය වැළ`දගෙන පුර වැසියන්ට ද එයට ඉඩ දෙන බව ඉතිහාසය සාක්ෂාත් කරයි. පුර පොහෝ දිනය වැදගත් දිනයක් සේ සලකන සමාජ භාවිතාවක් බුදු දහම මෙරටට පැමිණි දිනවල සිට පැවතියේ දැයි විමසා බලන්නට සුදුසුය.

ලොව පුරා බෞද්ධ රටවල වෙසක් දිනය විශේෂිත දිනයක් සේ සලකයි. ශ‍්‍රී ලංකාවේ ද ඒ වෙනුවෙන් බොදු ප‍්‍රතිපත්ති අනුව දාන ශීල භාවනා වැඩ සටහන් පැවැත්වෙන්නට ඇත. යටත් විජිතයක් බවට පත්වූ පසු බෞද්ධ අයිතීන් අහෝසි වන අතර අන්‍යාගමීක ලක්ෂණ සමාජය තුළ තහවුරු වෙයි. දීර්ඝ කාලයක් කරන ලද ඇවිටිලි අවසානයේ දී 1885 අවුරුද්දේ බි‍්‍රතාන්‍ය පාලකයන් රටට වෙසක් නිවාඩුව ප‍්‍රකාශයට පත් කර ඇත. එයට මුල පුරන්නේ ඔල්කට් තුමා මෙරටට පැමිණ අරඹන බොදු ප‍්‍රබෝධය බව ස`දහන් කළ යුතුය. නිදහස ලබා සෑහෙන කාලයක් ගත වූ පසු එනම් 1966 අවුරුද්දේ දී සෑම මාසයකම පුන් පොහෝ දිනය රටට නිවාඩු දිනයක් බවට ප‍්‍රකාශ්‍යට පත් කරන ලද බව ඉතිහාසය පෙන්වා දෙයි.

පොහොය නිවාඩුවක් ප‍්‍රකාශයට පත් කරන්නේ බහුතරයක් වූ බෞද්ධ ජනතාවට ස්වකීය ආගමික වතාවත් අනුව ජීවිතය නැඹුරු කරගන්නට වැඩ කරන මාසය තුළ ස්ථිර දිනයක් වෙන්කර දීම සුදුසු බව තීරණය කළ හෙයින්ය. සමාජය තුළ ඒ වෙනුවෙන් තදබල ඉල්ලීමක් නොතිබුණා නම් එවැනි අවස්ථාවක් හිමිනොවන බව ද අවබෝධ කරගැනීම වටී. නමුත් වර්තමාන සමාජයේ පැවැතුම් දෙස බලන විට පොහොය දිනය තවත් එක් නිවාඩු දවසක් පමණක් බව නිරීක්ෂණය කළ හැකිය.

දන්සැලට, තොරණට බලවත් උනන්දුවක් දක්වන නමුත් පොහොය දිනයේ අරුතට බොදුනුවන් අතුරින් සැලකිය යුතු ප‍්‍රතිශතයක් උනන්දුවක් නොදක්වන බව පෙනේ. එය සැලකිය යුතු කාරණාවකි. බෞද්ධ වතාවත් අනුව පන්සිල්, අට සිල් දස සිල් සහ කෝටියක් සංවර ශීලය වශයෙන් අවස්ථා අනුව දහමෙහි හැසිරෙන්නට පදනම් පවතී. පංච ශීලය ආරක්ෂා කරන බුදුන් සරණ ගිය ජනතාව බෞද්ධයන් වන්නා සේ ම නැවත ඉපැදීමක් නැති අමා මහ නිවන අපේක්ෂාවෙන් ගිහියන්ට ආරක්ෂා කළ හැකි වතාවත් සහ ගිහිගෙයින් නික්ම රක්ෂා කළ හැකි ප‍්‍රතිපත්ති බුදු දහමට අනුව තිබේ. මේවා අන්තවාදී නැති මැදහත්ව සිතා තීරණගත හැකි ප‍්‍රතිපත්ති බව පැහැදිලිව පෙනේ.

පන්සිල් රකින ගිහියන්ට පොහොය වැනි දිනයක අට සිල් ආරක්ෂා කර සිය ජීවිතය සකස් කර ගැනීමට ඉඩ තිබේ. අවශ්‍යනම් දස සිල් ආරක්ෂා කරන බවට තමන්ටම පොරොන්දු වී එය ඉටු කළ හැකිය. ගිහි ගෙයින් නික්ම කෝටියක් සංවර ශීලය ආරක්ෂා කරන බවට පොරොන්දුවක් දෙන්නේ ශාසනයට ඇතුළු වූ මහා සංඝ රත්නයයි.අද වැනි පොහොය දිනයක එකිනෙක තලයේ ගිහි පැවිදි බෞද්ධයන් අවංකව ආරක්ෂා කරන්නේ දහමෙහි අනු දැන වදාරන කවර කොටසක් දැයි අප සියලූම දෙනා එකිනෙකාගෙන් ප‍්‍රශ්න කරගත යුතු මොහොත උදා වී තිබේ. එය ඉතාමත් වැදගත් ශාසන හිතකාමී තීන්දුවක් වනු ඇත.පන්සල වෙනස් වී රජමහා විහාරය, ආරාමය, ධර්ම නිකේතනය සහ බෞද්ධ මධ්‍යස්ථානය ඇතුළු නොයෙක් තැන් බවට පත්ව තිබේ. පහන් පූජාව අසූ හාර දහස් දක්වා ද මල් පූජාව, නෙළුම්, පිච්ච දස ලක්ෂ ගණනින් පූජා කරන ආකාරයට ද සකස් වී ඇත. ශීල සමාදානය, බෝධි පූජාව, අට පිරිකර පිරිනැමීම, ධාතු වන්දනාව පමණක් නොව චෛත්‍ය වන්දනාව ද එකිනෙකට වෙනස් සැදැහැවතුන් ආකර්ශණය කරගන්නා බලවත් ආකාරයකට වෙනස් වී තිබේ.

බුදු දහම ප‍්‍රායෝගික එකකි. එය පවතින්නේ අණ කිරීම හෝ බල කිරීම අනුව නොවේ. දර්ශනය අවබෝධ කරගෙන එයට අනුව ජීවිතය හැඩගසා ගැනීම වැදගත්වන අතර සමාජ උද්දීපනය ඇති කරන සහ ධර්ම ප‍්‍රබෝධය වඩවන උත්සව වලින් ප‍්‍රයෝජන ඇති කරනවා පමණක් නොව පිරිහීමට හේතුවන බව වටහා ගත යුතු අවබෝධයෙන්ය. බුදු රජාණන් වහන්සේ දේශනා කළ ආකාරයට ධර්මයෙහි සරණ හැර අන් සරණක් නැත. ධර්මය කුමක්දැයි ඇදහීම නොව එය ප‍්‍රශ්න කර යථාව බෝධය ඇති කරගන්නට ද ඉඩ තිබෙන හෙයින් බුදු දහම ගැන සහ බොදුනුවන්ගේ ක‍්‍රියා පටිපාටි ගැන අද වැනි පොහොය දිනයක සාකච්ඡා කළ යුතු අප විසින්මය.