ජාතිකත්වය ඉක්මවා යා යුතු තාක්ෂණ යුගයේ බුදු දහම

2014/10/01 – ලංකාදීප- මිලින්ද මොරගොඩ

බෞද්ධයන්ට අභියෝගයක් පවතින බවට බලවත් විවාදයක් පවතී. අන්යම ආගම් සහ සංස්කෘතීන් බුදු දහමට බලපෑම් කරන එහෙයින් සිංහල බෞද්ධයන් සහ බුදු දහම ආරක්ෂා කර ගත යුතු බවට මතයක් පැතිරෙමින් තිබේ. බුද්ධාගමට සහ එහි පැවැත්මට යම් අභියෝගයක් ස්වභාවිකව පවතින බව පිළිගත යුතුය. එය රට තුළ පමණක් නොව ලෝකයේ නොයෙක් රටවල දී ද දැකිය හැකිය. වර්තමානයේ පමණක් නොව ඉතිහාසය අධ්ය්යනය කරන විට අතීතයේ ද එවැනි තර්ජන පැවැති බව නිරීක්ෂණය කළ හැකිය.

වසර දෙදහස් හයසියයකට වැඩි කාලය දෙස හැරී බලන විට බුදු දහම බාහිර ආකරැක මණ වලට ලක් වූ අවස්ථා එමටය. යටත් විජිත කාලයේ දී වඩාත් උගරලන වූ මෙම ගැටලූ හමුවේ සාර්ථකව විස`දුමක් සොයාගන්නට හැකියාවක් නොලැබුණේ නම් අද පවතින ආකාරයට හෝ බුදුදහම ආරක්ෂා වන්නේ නැත. දහම ආරක්ෂා කරගන්නට මහා සංඝරත්නය සහ ගිහි වියතුන් විශාල කැපවීමක් කර තිබේ. ඔල්කොට් තුමා ඇතුළු විදේශිකයන් සිට ධර්මපාල තුමන් වැනි වියතුන් දක්වා පිරිසක් සහභාගී වී ඇත. මේ අතරතුර ලෝකයේ නොයෙක් දෙනා බුද්ධ දේශනාව අධ්යවයනය කර එහි ඇති සදාතනික සත්යී පිළිගනිමින් සිටින බව ද අමතක කළ යුතු නැත. එදා සිට අද දක්වාම නොයෙක් ජාතීන් නොයෙක් විද්වතුන් බුදු දහම කෙරෙහි පැහැදී බුදු දහම වැළ`ද ගනිමින් සිටී. ජාත්යාන්තරය තුළ බුදු දහමට විශාල පිළිගැනීමක් ඇත. අනුන් විවේචනය නොකරන, අන්තවාදයක් නැති සහ ජීවිතයේ සැනසුම ඇති කරන දර්ශනයක් වශයෙන් වර්තමාන තාක්ෂණික යුගයේ බුදු දහම විශ්ව කීර්තියට පත්වෙමින් තිබේ.

බුද්ධ දේශනාව අනුව ජීවිතය සකස් කරගෙන ඇති මෙරට බොදුනුවන් අන්යර බලවේග හමුවේ දහම කරගන්නේ කෙසේදැයි සංවාදයකට යා යුතුව ඇත. ආර්ය අශ්ඨාංග මාර්ගය අනුව දර්ශනය පසක් කරගත් බුදු රජාණන් වහන්සේ මැද මාවත විනා අනෙකක් නැති බව පරි ත්ය්ක්ෂ කළේය. දහම ආරක්ෂාවන්නේ ධර්මයෙන්ම බවත්, අනුන් ගැන සොයන්නට කලින් තමන් ගැන සෙවීම වැදගත් බවත් දේශනා කර ඇත. දහමට එල්ල වි ඇති තර්ජන විස`දා ගැනීම හමුවේ තර්ජනයට කෙලින්ම මුහුණ දී අන්තවාදීව හැසිරීමෙන් බුදු දහමේ මධ්යිම පර්ජ තිපදාව අනුගමනය නොකරයි. දහම ආරක්ෂා කරගත යුතු එයට අනුව හැසිරෙමින් සහ එහි ඇති දර්ශනය ලෝකය හමුවේ අනාවරණය කරමින්ය.
බුදුන්ට ගල් පෙරළා දේවදත්තයන්ට බුදු විය නොහැකි වූ ආකාරයටම පිය රජුට වධ දී රජකම ගෙන සැනසීමෙන් රාජ්යළ පාලනය කරන්නට අජාසත්තයන්ට නොහැකි වූ බව සාමාන්ය ජනතාවට වටහා ගත හැකි ආකාරයට ජාතක කතාවෙහි දැක්වෙයි. දහම අවබෝධ කරගෙන දහමට අනුව කැපවී ඇති මහා සංඝ රත්නය එයට වඩා දුර දකින හැකියාව සහිත බව නිසැකය. තවත් ආගමක් යටපත් කර බලහත්කාරයෙන් බුදු දහම සුරක්ෂිත කරගන්නට හැකියාවක් නැති බව පැහැදිලිය.

බුදු දහම සිංහල ජාතියට සීමා විය යුතු එකක් නොවේ. සිංහලයන්ගේ ආගමක් ලෙස නොව පරරක්ශ්නයක් දෙස නිරවුල්ව බලා මැදිහත්ව කිරා වයා කරන්නට මග පාදන දර්ශනයක් සහිත ආගමක් ලෙස බුදු දහම පතුරවන්නට අවශ්යලය. එක ජාතියකට එක රටකට සීමා වූ ආගමක තත්ත්වයෙන් මිදී දේශ සීමාවක් නැති සර්ව කාලීන දර්ශනයක් ලෙස නැගී පැතිරෙන්නට බුදු දහමට ඇති අවකාශය පුලූල් ලෙස උපයෝගී කර ගැනීම ශරීා ලංකාවේ වර්තමාන බෞද්ධ පරී පබෝධයේ එකම අභිලාශය විය යුතුය. ඉදිරි සතියෙන් එළැඹෙන කඨින පිංකම් කාලසීමාව ගිහි පැවිදි සම්බන්ධතා සහ බෞද්ධ වත්පිළිවෙත් අනුව ශාසනයේ අභියෝග සාකච්ඡුා කරන්නට සුදුසු වකවානුවකි. සන්සුන්ව සිතා, සන්සුන්ව කරිභියයා කරන්නට බුදු දහමෙන් දෙන අනුබලය ලොවට පර කට කර තොරතුරු තාක්්ෂණ යුගයේ බොදු අනන්යාතාවය මතු කරගැනීම විනා අන් ව්යාකයාමයකින් රටට යහපතක් සිදුවන්නේ නැත.