milinda-prashna2013.03.06 – ලංකාදීප- මිලින්ද මොරගොඩ
චීනයේ විසූ කොන්ෆියුසියස් තුමා සමාජ වටිනාකම් හා විනය වෙනුවෙන් දර්ශනයක් ඉදිරිපත් කළේය. අවුරුදු දෙදහසකට පමණ පෙර වකවානුවකය. චීන විප්ලවයට ද කලින්ය. තම දර්ශනය අනුගමනය කරන්න. නමුත් තමන්ගේ ජීවිත කාලය තුළ හෝ මරණයෙන් පසුව එය අදහන්නට එපා යැයි හෙතෙම ඉල්ලීමක් කළේය. ඔහුගේ නමට පන්සලක්, පල්ලියක් හෝ දේවාලයක් තැනුණේ නැත. ජනී ජනයා එකතුව සංවාද කරන පරුත ජා ශාලා ඉදිකෙරිණි. ජීවත් විය යුතු අරමුණ මැනවින් විගර නරහයට ලක් කරන කරුණු පහක් කොන්ෆියුසියස් දර්ශනයෙහි ඇතුලත්ය. කාරුණිකත්වය එහි පළමුවැන්නයි. යුක්තිය සහ ශීලාචාරබව දෙවැන්නයි. සුසිරිතට අනුව විශ්වාසවන්ත විය යුතු බව තුන්වැනිව කියැවේ. හතරවැන්න දැනුමෙන් සියුම් අවබෝධය ඇතිකර ගැනීමයි. අවංකව යහපත් පරිපූර්ණත්වයකට පත්වීම අවසන් කරුණයි. ඔබට යමෙකුගෙන් විය යුතුයැයි අපේක්ෂා කරන නිසි ආකාරයට ම අන්යනනයන්ට යමක් කරන විට ඉටුකරන්න යන පණිවිඩය රත්රන් අදහසක් වශයෙන් සලකන දර්ශනය එහි පදනම විය.

චීනයේ මහජන විප්ලවයට සිදුවන විට එයට සමගාමීව අලූත් පරෙන්බෝධයක් එරට ඇතිවිය. පැරණි අදහස් පරනය තික්ෂේප විය. කොන්ෆියුසියස් දර්ශනය ද එයට අනුකූලව යටපත්ව ගියේය. පරම්පරා ගණනකට පසු චීන ආර්ථිකය නැගී වැඩෙමින් තිබේ. අද එරට සමාජය වෙනත් පරකූ වේශයකය. එම පරණනකවේශය තුළ කොන්ෆියුසියස් දර්ශනයට නව පිළිගැනීමක් ඇති වෙමින් තිබේ. විවෘත ආර්ථිකය සහ එයින් නැගෙන අලූත් සමාජ චර්යාවන්ට කොන්ෆියුසියස් දර්ශනය ගලපා ගන්නට එරට අලූත් පරම්පරාව උත්සාහ කරන බව පෙනේ. එපමණක් නොවේ. ජාත්යඑන්තර සමාජය ද තම ජීවිත සාක්ෂාත් කරගත හැකි මග දක්වන විවිධ දාර්ශනිකයන්ගේ සංකල්ප අධ්ය්යනය කරමින් සිටී. කොන්ෆියුසියස් දර්ශනය එයින් එකක් බවට තෝරා ගෙන ඇති කණ්ඩායම සැලකිය යුතු තරම් බව නිරීක්ෂණය කළ හැකිය. බුද්ධ දර්ශනය, තාවෝ පණිවුඩය හා කොන්ෆියුසියස් දර්ශනය ඇසුරු කරගෙන නියෝ කොන්ෆියුනිසම් යන නව ලිබරල් කතිකාවතක් ද තරුණ සමාජය අතර පැතිරෙන්නට පටන්ගෙන තිබේ. දියුණු වන සමාජය වියවුල් පරාජය කරන්නට හික්මීම හා විනය ඉල්ලා සිටින අතර මෙවැනි සංකල්ප එයට යම් පදනමක් සපයන්නට සමත්ව ඇත.

වේගවත් තරගකාරී සංවර්ධන රටාව තුළ ජන ජීවිත වල යම් පරිවර්තනයක් වන බව ඇත්තකි. පුද්ගලයන්ට එයින් සිදුවන බලපෑම සියුම්ය. සමස්ථ සමාජයම එහි පරප. තිඵලයට වග කියයි. ධනයෙන්, බලයෙන් සහ තාක්ෂණයෙන් නැගෙන විට හදවතට හිමි වන තැන පිළිබ`දව පරඑහිශ්න ඇතිවන්නට පටන්ගෙන තිබේ. බුද්ධිය වර්ධනය වී එය සංකීර්ණව මෙහෙයවන තරමට පොදු ධර්මතා ආරක්ෂා නොවන බව අවබෝධ වෙමින් ඇත. මිනිසුන් කෘතීරමෙ මව සහ විකෘතියට නැඹුරු කරන ඉඩ විවර වන තරමට ස්වභාවික යුක්තිය, පර්ධ කෘතිය සහ විශ්ව සාධාරණත්වය ද අසරණ වන බවට හඩ පැතිරෙයි. එවැනි සමාජ තලයක හෘද සාක්ෂිය මානව සම්බන්ධතා වලට ගරු කරන දාර්ශනික අදහස් නැවත පිබිදෙයි. සිදුවෙමින් පවතින්නේ එයයි.
ඇමෙරිකන් සෙන්ටර්, බිරන්නතාන්ය් කවුන්සිලය හා ජර්මනියේ ගර්නර් මධ්යිස්ථාන වශයෙන් ලෝකයේ පරෙර බල රටවල් ස්වකීය දැක්ම පතුරවන තැන් ලොවපුරා ස්ථාපනය කෙරෙන යුගයකි. ආසියානු වටිනාකම් නැවත පැතිරෙන සමයක චීන භාෂාව හා දර්ශනයට ඉඩ පාදා ගැනෙන කොන්ෆියුසියස් මධ්යනස්ථාන ද බිහිවෙමින් තිබේ. කොන්ෆිසුයියස් තුමා ඉතා කෙටි කාලයක් දේශපාලනය කළ, එතැනට නොගැලපී චීනයේ ගමින් ගම යමින් තමන් අදහන්නට එපා යැයි දේශනා පැවැත්වූ දාර්ශනිකයෙකි. ජීවත්විය යුතු ආකාරය ගවේශනය කරමින් සිටින සමාජයක් තුළ මෙම පරේශනභව ගැන යම් අවබෝධයක් ඇති කර ගැනීම ද වැදගත්ය.